کتاب اخلاق اسلامی در نهج البلاغه (جلد دوم)

کتاب اخلاق اسلامی در نهج البلاغه (جلد دوم) – (خطبه همام) دستور العملی است برای آنان که می خواهند به مقصود رسند، آئینه ای است تمام نما برای پروا دارندگانی که طالبند به سرچشمه زلال حقیقت دست یابند ، آنان که دوستدار آراستگی اند و آراستگی را در باطن آراسته می بینند.

(خطبه همام) صحنه از تاثیر یک معلم حقیقی در شاگردی حقیقی است تأثیری که رخت بر بستن جانی از کالبدی را به همراه دارد تاریخ بسیار نشان داده که سخن گویان بزرگ توانسته اند به تأثیر سخن، مستمع را بگریانند، یا بخندانند، یا سپاهی را برای جنگ و دفاع ( یا صلح و سازش) بشورانند، یا گروهی را سازند، یا در نهایت شنونده را از خود بیخود ساخته و به تأثیر سخن بیهوش نمایند ولی تاریخ نشان نداده که خطیبی در طی سخرانی خود، مستمع را برای همیشه مدهوش کند و به جهان جاودانش رهسپار سازد و تنها (خطبه همام)است که مقام تأثیر سخن را به درجه اعجازی رسانده و خارج از طرق بشری تآثیر کرده که جان شنونده (همام) را از قفس طبیعت آزاد و به گلشن راز به پرواز درآورد.

(خطبه همام) از معروف ترین خطب مولی علی (ع) است که در کتب معتبر (شیعه وسنی) با کمی اختلاف، نقل شده و پیوسته علمای بزرگ حفظ آن را مانند حفظ قرآن لازم دانسته و به شاگردان خود سفارش می نموده اند